Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı

Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı 105 Basınç itme gücünü karşılamak için esnek bağlantı elemanlarına yapılması gereken sınırlamalar: (1) Bağlantı elemanına eklenen ek sınırlama elemanı, (2) Boru güzergah tasarımını değiştirmek, (3) Boru sistemine eklenen (ankraj) veya (4) Sistemin esnekliğini sınırlamak için yerleştirilmiş eksen dışı hareket kısıtlaması gerektirir. Esnek bağlantı elemanları kullanıldığında izole edilmiş ekipman üzerindeki basınç itme gücünün neden olduğu deformasyon da göz önünde bulundurulmalıdır. Aşırı serbestlik veya sabitlemek itme gücü fazlalığını kontrol etmek başarısızlığa neden olur. Üreticilerin kısıtlama, basınç ve sıcaklık sınırlamalarına ilişkin tavsiyelerine kesinlikle uyulmalıdır. Bazen bu kısıtlama sistemleri esnek bağlantı elemanlarının faydalı etkilerini neredeyse ortadan kaldırır. Detaylı yük ve hareket analizleri ilerideki kısımlarda anlatılmıştır. 6.1.2.1 Yangın Tesisatı Yangın tesisat hesapları yapılırken, farklı otoriteler farklı risk değerlendirmelerinde bulunarak farklı metotlar izleyebilmektedir. Yangın tesisatı askılamasında FM2.0 veya NFPA 13-2019 standartları baz alınmalıdır. Bu her iki standarta göre de askılama hesapları birbirinden farklılıklar içermektedir. Hangisinin ne şekilde izlene- ceği yerel otorite, yönetmelik veya uzman tercihine göre izlenmelidir. Ülkemizde bu konuda net bir uygulama metodu olmadığı gibi özellikle yabancı yatırımlarda tesisi sigorta yapan sigorta firmasının direktifleri kabul edilmektedir. Aşağıda her ikisinden de özet açıklamalar verilmiştir. 6.1.2.1.1. NFPA 13’e Göre Yangın Tesisatı Askı ve Destek Hesapları Yangınla Mücadele Tesisatı 53 Hemen her yönetmelikte yangın tesisatında yapılacak sismik koruma uygulamaları ve gereksinimleri ile ilgili veriler olmakla birlikte temel kaynak NFPA-13 olarak kabul edilmektedir. Proje yangın danışmanının yorum- ları, projelendirme ve ürün seçimleri konusunda önem arz etmektedir. NFPA-13’ün 9. Bölümü yangın tesisatı askı destek sistemleri ile sınırlandırılmasına (sismik koruma) ayrılmıştır. Bu bölüme göre: 1. 2 ½” çap ve üzeri yangın tesisatı ana hat borularında sismik önlem alınmalıdır. (NFPA 13-2016-9.3.5.5.1). 2. Boru üst kotu ile tavan bağlantı noktası arasındaki mesafe 15 cm ve üzerinde ise sismik askılama yapılma- lıdır (NFPA 13-2016-9.3.5.5.10.1). 3. En fazla 12 metre aralıklarla enlemesine sismik askılama (NFPA 13-2016-9.3.5.5.2.2), en fazla 24 metre aralıklarla boylamasına sismik askılama yapılmalıdır (NFPA 13-2016-9.3.5.6.1). 4. 2 ½” çapla başlayan hatlarda sismik askılama yapılması gereken çapta boru uzunluğu 3,7 m’den daha kısa olması durumunda sismik askılama yapılmayabilir (NFPA 13-2016-9.3.5.5.4). 5. Son enlemesine askılama noktası ile hat bitiş veya dönüş noktası arasındaki mesafe maksimum 1,8 m olabilir (NFPA 13-2016-9.3.5.5.5). Boyuna askılamada bu mesafe maksimum 12 m’dir (NFPA 13-2016-9.3.5.6.3). 6. Hat dönüş almadan önce 60 cm içerisindeki enine sismik askı dönüş sonrası için boyuna askı kabul edilir (tersi de geçerlidir). (NFPA 13-2016-9.3.5.6.2) 7 3,7 m’nin altındaki hat dönüşlerinde sismik korumanın bitişik hatlardaki askılarla yapıldığı kabul edilebilir (NFPA 13-2016-9.3.5.7.2). 8. Çap gözetmeksizin ucu boşta olan 3,7 metreden uzun kol ayrımları ucuna enine sismik önlem alınmalıdır. (NFPA 13-2016-9.3.6.3). 9. 1,2 m üzeri yukarı püskürten başlıklar yanal hareketlere karşı sınırlandırılmalıdır. (NFPA 13-2016-9.3.6.6). 10. Branşman hatlarında yapılacak sismik askılama önlemleri için etkili bölge (Zone of influence) yöntemi kullanılır. (NFPA 13-2016-9.3.5.1.5, 9.3.5.9.6). NFPA-13 Tablo 9.3.5.9.3’den spektral ivme (Ss) değerine göre okunan sismik sabite (Cp) göre Tablo 9.3.6.4’den her bir boru çapı için maksimum sismik askı mesafesi belirlenir. 53 NFPA 13-2016