Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı

Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı 121 Borular akışkan malzemelerin bir noktadan başka bir noktaya taşınması için kullanılır ve genellikle metal ve termoplastik malzemelerden imal edilir. Boruların içinden sıcak akışkanların geçtiği uygulamalarda, termal genleşmenin problemlere sebep olmaması için planlama aşamasında gerekli hesaplamaların yapılması ve uygun önlemlerin alınması gereklidir. Büyük sıcaklık farklarının söz konusu olduğu uygulamalarda, termal genleşme tüm sistemi tehlikeye sokacak boyuta ulaşmasına sebep olabilir. Borularda genellikle lineer ısıl uzama ve kısalma dikkate alınmaktadır. Lineer ısıl uzama, 3 temel parametreye bağlı olarak değişmektedir. Borunun bir ucu sabit diğer ucu serbest bırakılmışsa ısıl uzama Şekil 6-34’deki gibi gerçekleşir. Şekil 6-34 Borunun Boyu Etkili Olan Sıcaklığa Bağlı Olarak Uzamaktadır. ΔL = α L ΔT Denklem 6-1 ΔL = Isıl Uzama [mm], α = Isıl Genleşme Katsayısı [mm/m°C], L = Uzunluk [m], ΔT = Sıcaklık Farkı [°C]. Lineer ısıl genleşme katsayısı (α): Bir malzemenin birim sıcaklık artışındaki uzama miktarını göstermektedir ve malzemeye bağlı değişen bir katsayıdır. Uzunluk (L): Isıl genleşmeye uğrayan elemanın uzunluğudur. Boru sistemleri uzadıkça termal genleşme artar. Sıcaklık farkı (ΔT): Sistemin maruz kaldığı en yüksek ve en düşük sıcaklık arasındaki farkı ifade eder. Boru sistemlerinde genel olarak işletme sıcaklığı ile montaj sıcaklığı arasındaki fark olarak hesaplanır. Tablo 6-23 Çeşitli Çeşitli Demir/Çelik Malzemelerin Isıl Genleşme Tablosu 57 ASME B31.1-2016 ((Table B-1 (SI)) A = Ortalama Isıl Genleşme Katsayısı,10-²mm/ mm/ °C B = Birim ısıl uzama değeri, mm/m } 20°C'den başlayarak belirtilen sıcaklık değerine kadar (Bkz. Not 1) MALZEME CİNSİ Katsayı SICAKLIK SINIRLARI 20°C 'den ... -200 -100 -50 20 50 75 100 125 150 175 200 225 250 275 Grup 1 Düşük alaşımlı karbon çelikler (Not 2) A 9.9 10.7 11.1 11.5 11.8 11.9 12.1 12.3 12.4 12.6 12.7 12.9 13.0 13.2 B -2.2 -1.3 -0.8 0 0.4 0.7 1.0 1.3 1.6 2.0 2.3 2.6 3.0 3.4 Grup 2 Düşük alaşımlı çelikler (Not 3) A 10.8 11.7 12.0 12.6 12.8 13.0 13.1 13.2 13.4 13.5 13.6 13.7 13.8 13.9 B 2.4 -1.4 -0.8 0 0.4 0.7 1.0 1.4 1.7 2.1 2.4 2.8 3.2 3.6 Krom-Molibden çelikler (5Cr-1Mo) A 10.1 10.8 11.2 11.5 11.8 12.0 12.1 12.3 12.4 12.5 12.6 12.6 12.7 12.8 B -2.2 -1.3 -0.8 0 0.4 0.7 1.0 1.3 1.6 1.9 2.3 2.6 2.9 3.3 Krom-Molibden çelikler (9Cr-1Mo) A 9.0 9.8 10.1 10.5 10.6 10.7 10.9 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 B -2.0 -1.2 -0.7 0 0.3 0.6 0.9 1.2 1.4 1.7 2.0 2.3 2.6 3.0 Düz paslanmaz krom çelikler (12Cr - 13Cr) A 9.1 9.9 10.2 10.6 10.9 11.0 11.1 11.3 11.4 11.4 11.5 11.6 11.6 11.7 B -2.0 -1.2 -0.7 0 0.3 0.6 0.9 1.2 1.5 1.8 2.1 2.4 2.7 3.0 Krom Çelikler (15Cr - 17Cr) A 8.1 8.8 9.1 9.6 9.7 9.9 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7 B -1.8 -1.1 -0.6 0 0.3 0.5 0.8 1.1 1.3 1.6 1.9 2.2 2.4 2.7 57 ASME B31.1-2016