Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı

130 Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı Bu formül A53 Grade B karbon çelik boru ve B88 çekme bakır boru yukarıdaki formülün sadeleşmiş hali aşağıdaki gibidir; Denklem 6-10 Şekilde bulunan diğer iki bilinmeyen ise aşağıdaki formüller ile bulunuyor. W = L/5 (mm) H = 2 * W (mm) Şekil 6-45'de belirtilen 2H mesafesi omegadan sonra bulunan ilk kayar mesnetin (kılavuzların) mesafesini belirtmektedir. 2. Teknik Uzama/Kısalma Yöntemleri Körüklü titreşim elemanı genleşme parçası olarak işlevi, boru hatlarının ısıl genleşme sorunlarını çözmektir. Körüklü titreşim elemanı yapısını oluşturan ana eleman paslanmaz CR-NI çelik olan körük kısmıdır. Boru hat- tının ısıl genleşmesinden doğacak gerilimler körük tarafından yutularak telafi edilir. Körüklü titreşim elemanı körük kısmı hem ısıl genleşmeleri telafi edebilecek esneklikte hem de basınç-sıcaklık ve akışkan şartlarına karşı yeterli mukavemette tasarlanması gerekmektedir. Körüklü titreşim elemanı hesaplarında genel olarak Amerikan EJMA (Expansion Joints Manufacturers Asso- ciation) Standartları esas alınmaktadır. Boru hattının özelliğine ve telafi edilecek hareketin çeşidine bağlı, genleşme parçaları üç ayrı tipte kullanılır ve incelenir. NOT: Körüklü titreşim elemanı tedarikçisinin, sabit noktalar ile titreşim elemanı yerleşimi ve montajı ile ilgili talimatlarına kesinlikle uyulmalıdır. a. Eksenel Körüklü Titreşim Elemanı Boru hatlarının veya bölümlerinin düz bir hat halinde uzandığı, yanal veya açısal bir sapma yapmadığı hallerde kullanılır. Boru hattının uç noktaları sabitlenir. Böylece düz bir hat halinde uzanır. Borudaki ısıl genleşmeler, körüğün boyunun uzayıp kısalmasıyla ısıl genleşme gerilimleri meydana getirmeden telafi edilir. 6.3. KAYAR MESNET, ROLLER VE ENDÜSTRİYEL KAYAR MESNET KULLANIMI Isıtma /soğutma boru hatlarında hattın uzunluğu, kullanılan boru malzemesinin ısı iletim katsayısı ve maksimum sıcaklık farklarına bağlı bir genleşme oluşmaktadır. Bu genleşme miktarını sönümleyecek askı noktalarına ekstra genleşme kuvveti etkisi yaratmayacak bağlantı elemanlarına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu sönümleme elemanları genleşme miktarları, boru çapları ve kullanım noktalarına göre değişkenlik gös- termektedir. Küçük çaplı ve genleşmenin belirli bir miktarı (ortalama 20 mm) geçmediği durumlarda kayar mesnetler kul- lanılabilir, boru çapları büyüdükçe kayar mesnetler aynı zamanda sürtünme ve tepki kuvvetlerine de dayanıklı olması gerektiği için malzeme mukavemetinin artırılması gerekmektedir. Böyle durumlarda da endüstriyel kayar mesnetler kullanılmalıdır. Genleşme miktarının çok yüksek olduğu genellikle uzun hatlarda veya boru çaplarının büyük olduğu buhar tesisatı ve sıcaklık farklarının yüksek olduğu (ΔT) hatlarda rulmanlar kullanılmalıdır. Rulmanlar sonsuz genleşme miktarına sahip olup, hesaplamalar ve seçimler yapılırken üzerindeki rulman malze- mesinin hemmukavemet değerleri hem de dönme esnasında oluşturacağı sürtünme kuvvetleri dikkate alınmalıdır.