Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı

112 Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı KISIM 8. BORU TESİSAT ve MONTAJI İÇİN GENEL GEREKLİLİKLER 8.1. TOPRAKLAMA VE EŞ POTANSİYEL TESİSATI (Grounding and Bonding) Anglo-Sakson topluluklarda her türlü yeraltı-gömülü, mekanik-cihaz merkez odaları ile ve galeri içi ile bina içi tesisat sistem boruları için topraklama ve eş potansiyel koruma zorunludur. Not: Günümüz çalışma ortamlarında gerek patlamadan korunma gerekse insan sağlığı ve emniyeti gereği, her türlü elektrikli ekipmanlar ile metal ve içerisinde herhangi bir akışkan geçen boru tesisatı IEC-IECEE https:// www.iec.ch/affiliates/?ref=menu (Türkiye’nin de içinde bulunduğu elektrik organizasyonu), NEC (Amerikan Elektrik Standartları), CEN-CENELEC-ETSI (Avrupa’da uygulanan Standartlar EN kodu altında birleştiriliyor) standartlarının içerisinde yer almaktadır. Henüz bazı ülkelerde yaptırım konusu süre içermekteyse de önümüzdeki yıllarda zorunlu hale gelecektir. Resim 8.1 Tipik Topraklama Şekli Çıplak veya kaplamalı metalik yeraltı boruları için özellikle KATODİK KORUMA yer üstüne çıktığı noktalarda ise izolasyon flanş kullanılır. Bina veya galeri içinde kullanılan metalik borular için eğer boru iletkenlik sürekliliği contalı flanş, contalı kaplin veya kauçuk titreşim yutucu gibi elemanlar ile kopukluğa uğradığı durumlarda veya çoklu boru tesisatının üzerinden geçtiği boru destek sistemlerinde gerek akışkanın yarattığı sürtünme ile oluşan statik elektrik gerekse kayar geçer destek elemanlarının ürettiği statik elektrik potansiyel farkları veya soğutma tesisat borularında termal yoğuşma nedeni ile oluşan farklar tesisat üzerinde bakım yapan personel için tehlike oluşturur, boru tesisatı için de elektrik alışverişinden dolayı hızla malzemelerde yaşlanmaya bağlı paslanma olur. Ayrıca tesisat borularının üzerinde bulunan her türlü elektrik kullanan ekipmanlarda elektrik kaçağı veya elektrikli ısıtma tesisatı vs. gibi üzerinden oluşan voltaj farkları ile elektrik akım toprak hattına boşaltılır. Özellikle soğuk iklim bölgelerindeki metalik boru tesisatı veya bağıl nemin %30 altında olduğu iklim bölgeleri statik elektrik çarpılmalarına çokça neden olur. Binaya giriş noktasına gelen tüm metalik hizmetler, yani gaz, su, yağ vb., BS 7671'e (IEE Kablolama Yönetme- likleri) ve Yasal Elektrik Sağlayıcısının şartlarına uygun temel topraklama (Grounding) ve tesisat, ayrıca boru elemanları ve cihazlar ile birleşme noktalarında kullanılan conta, adaptör veya farklı malzemeler nedeni ile oluşan sürekliliği sağlamak için eş potansiyel (bonding) bağlantısına sahip olmalıdır.