Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı

Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı 119 sıcaklıklarda çalışacak kızgın su, buhar tesisatında kaynak bölgesinin ısıtılması bile kullanılmakta olan yöntemdir. Ayrıca plastik borular kısmında sıcaklık karşısında boru uzama miktarı ve boruların, bağlantı elemanlarının, cihazlar ile bağlantı noktaları üzerinde hatırı sayılır miktarda oluşan stresler boru destek elemanları ve sistemleri ile çözümlenebilir ve dikkat edilerek yapılması gerekir. Boruların termal genleşmesi (uzaması) ve kısalması izin verecek tolerans, boru hattı gerilmelerini sınırlamak, kontrollü boru hareketini sağlamak ve ekipmanlara ve binaya uygulanan kuvvetlerin yapım ve karakteristikleriyle uyumlu olmasını sağlamak için yeterince yapılır. Genellikle genleşme ve büzülme hareketi, doğal esneklik ve boru hattının serbest desteği ile barındırılmalıdır ve lokal stres yoğunlaşmalarını önlemek için sabitleme yerlerine özen gösterilmelidir. Genişleme ve daralma için ilgili tesisat bölümleri ve kullanılan boru cinsleri kısımlarına bakın. Daha detaylı hesap ve bilgi için EK1’e bakınız. Üretici Linki: http://www.kayse.com.tr 8.8. KOÇ DARBESİ (SURGE PRESSURE) Koç darbesi genellikle uzun olan boru hatlarında herhangi bir akışkanın taşınması sırasında aniden akış hızının değişmesi ile oluşur. Eğer devre üzerindeki herhangi bir vana aniden kapatılırsa, akışkanın ileri doğru gidişteki tüm enerjisi vananın geri tarafında sıkışmaya ve basıncın yükselmesine neden olur. Vananın ileri tarafında ise ileri devam eden akışkan ile vana arasında negatif basınç (vakum) akış yönünü ters çevirerek vakum olan kısma doğru geri hareket eder ve bu basınç dalgalanması yeterince büyük olduğunda vana -hatta boru da- zarar görebilir. En yüksek koç darbesi çoklu pompa istasyonlarında, elektrik kesilmesi ile aniden pompaların durması neticesi oluşur. Basınç ve hız noktasal olarak değil aşağı yukarı dalgalanma ile dalga basıcı üretme hızı düzgün olamayan akışkan davranışlarını boru ve akışkanın bulunduğu fiziksel sınırlar içerisinde dalgalanma rezonans frekansına doğru taşır. Bu basınç dalgalanması ve oluşan basınç, boru sistemi üzerinde ağır yüklere sebep olur. Tesisat içeri- sinde aynı zaman da oluşan negatif basınç buharlaşma basınç seviyesine ulaştığında kavitasyon iki fazlı akışkan birbirlerinden farklı davranarak hız farklılıkları ile daha yüksek basınç farkı oluşturur ve sönümlenene kadar böyle devam eder. Boru Tesisat Yeri ve Malzemesi için Maksimum İzin Verilen Negatif Basınç • Plastik esaslı malzemeler ve cam elyaflı borular için Maksimum 0.2 Bar • Kaynaklı çelik borular için ise ortalama 0.4 Bar (mutlak basınç) (Vakum basıncı 0.6 Bar) değeri boru et kalınlığı veya devam eden borunun cinsine bağlı olarak kabul edilir. Tesisat içerisindeki basınç asla negatif (vakum) olmamalıdır. Maksimum basınç değişimi Δp = ρ · a · Δv Δp : Basınç Değişimi Bar ρ : Su Yoğunluğu kg/m 3 a : Dalga Basıncı Oluşturma Hızı m/s Δv : Akış Hızındaki Değişiklik m/s