Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı

Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı 135 KISIM 11. BORU TESİSATI YIKAMA VE TEMİZLİK 11.1. KAPSAM Bu bölümde kapalı ve açık boru devre tesisatı yıkama/temizlik uygulamalarının; amaç, yöntem ve şartları için genel bir bilgi vermek hedeflenmiştir. “Şartnamelere bu işlemlerin İŞLETMECİ sorumluğunda tesisat yüklenicisiyle birlikte yapılmalıdır’’ ibaresi konulmalıdır. Yıkama ve temizleme işlemi süresince, başlangıç evresinden itibaren deneyimli uzmanların kontrolü ve katkısı alınmalıdır. Korozyon kısmında anlatıldığı üzere birçok tesisat testler sırasında kullanılan su ve tahliyesi sonrasında korunamadığı için beklenen boru ömrüne sahip olmamaktadır. Temizlik işleminin, genel sistem montaj bitim sonrası ve sistemler devreye alınmadan önce yapılması gerekir. Genel olarak temizlik işlerinin yapımı için, BSRIA BG 29/2012’i veya eşdeğer benzer bir standart kaynak olarak alınmalıdır. 11.2. AMAÇ Gerek sistem elemanlarının üretimi gerekse montajları sırasında boru devresi içine giren yabancı maddelerin yıkama ile temizlenmesi hedeflenmiştir. Boru devresinde bulunan yabancı maddelerin olağan kaynakları şunlardır: a) Metal borular, üretim, şekillendirme süreci ile stoklama şartlarındaki ortamda bulunan nem ve oksitleyicilerin etkilerinden korumak amacıyla çeşitli yağlı koruyucu maddelerle kaplanmaktadır. b) Nakliye ve teslimat sırasında boru ve devre elemanlarının (vana vb.) iç yüzeylerine tutunan yabancı maddeler, c) Depolama esnasında boruların, bağlantı elemanlarının, vanaların vb. iç yüzeylerine giren yabancı inşaat mal- zemeleri, d) Yapım ve montaj sırasında giren yabancı ve/veya montaj artığı malzemeler. Boru temizleme yöntemleri temel olarak iki ayrı başlıkta özetlenebilir: a) Statik ve Dinamik Yıkama b) Kimyasal Yıkama İşlemi Mekanik tesisat sistemlerinin kuruluşundaki malzeme tip ve kurulum sırasındaki koşullara bağlı olarak, kimyasal yıkama işleminin gerekli olup olmayacağı kontrol mühendisi ile birlikte yüklenici tarafından verilir. 11.3. BORU TEMİZLİĞİNDE DİKKAT EDİLECEK İŞLER Boru temizliğinin en iyi şekilde sağlanmasında koruyucu önlem olarak, nakliye, depolama ve montaj çalışmala- rında dikkat edilmesi gereken konuları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz: a) Tüm boru ve devre elemanları, uçları örtülü olarak temiz ve kuru bir ortamda muhafaza edilmelidir. b) Tüm malzemeler, uygun koruyucu ambalaj içinde teslim edilmeli ve kullanımdan önce temizlik kontrolü ya- pılmalıdır. (Hadde artığı, pas, dökme kum talaşı vb. montajdan önce çıkarılmalıdır.) c) Boru sistemi montaj ilerlemesine bağlı olarak, açık uçlar geçici olarak kapatılmalıdır. Açık uçlar sürekli olarak montaja devam etmeden önce kontrol edilmelidir. d) Kullanılan birleştirme yöntemleri ile ortaya çıkan fazla materyalin (örneğin kaynak kıvılcımı, kesme talaşı, lehim, birleştirme bileşikleri vb.) miktarını sınırlamak için iyi uygulama yapılmalı ve montaj sırasında ortaya çıkan tüm artıklar kaldırılmalıdır. 11.4. BASINÇ TESTLERİ VE TEST AKIŞKANI Test şartnamesinin gereği olarak boru sistemleri “dolum ve statik yıkamayı” gerektirir. Hidrolik basınç test amaçlı dolum yapılırken, sisteme yabancı madde girmemesine özen gösterilmelidir. Dolum yapılacak su kaynağı, dol- durmadan önce numune alınarak temiz olduğundan emin olunmalıdır. Eğer temizlik konusunda şüphe olursa,