Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı

166 Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı E2.2 TASARIM E2.2.1 Genel Tasarım prosedürleri olarak konstrüksiyon hesabında alınacak yükler konusunda bu belge sadece referans değeri olması yanı sıra aynı zamanda şartname olarak da kullanılmalıdır. Yüklenici tarafından anahtar teslimi olarak taşıyıcı çatkı tasarımı yapılırsa, tasarım için çok dikkatli şekilde emni- yetli, kabul edilebilir, yasal çerçevede ve ekonomik olarak yukarıda tarif edilen tasarım yüklerinden birkaç tanesi beraber veya her biri ayrı ayrı olarak hesap için yukarıda bulunan referans değerleri ile çelişmeksizin kabul edebilir. Detaylı tasarıma girişmeden önce, aşağıdaki konuları kapsayan ve dikkate alan ön tasarım ile başlamalıdır. • Genel olarak ekipmanların yerleşimini, yangın koruma mesafelerini, kaplama ve izolasyon kalınlıklarını ve boruların yerleşimi ile olası uygulanacak yüklerin mertebesini dikkat ile temel tasarım çizimi ile olası konfi- gürasyonları çizim üzerinde oluşturmalıdır. • Tüm konstrüksiyonun tasarım analizini hesap için dikkate alınan yükler ve tasarım metodu ile karşı yükler ve moment kuvvetlerini de doğru olarak tespit etmelidir. • Sistemin statik kararlılığının kontrolünden emin olmak gereklidir. Ancak ön tasarımda profillerin ölçü ve kalınlıkları ile bağlantı metotlarına karar verdikten sonra detaylı hesaplara başlanmalıdır. Aynı şekilde detay tasarımları, konstrüksiyon üzerinde kir, toz veya yağmur suyu toplanmasına müsaade etme- yecek, kaygan ölü alanlar oluşturmayacak fiziksel özellikleri de içermelidir. E.2.2.2 Tasarım Metodu Elastik tasarım metoduna ve kriterlerine göre çelik konstrüksiyon tasarımı yapılmalıdır. İdare kabul etmediği sürece, plastik tasarım metodu kullanılamaz. Elastik TasarımMetodu: Basit tasarım yöntemi elastik teoriye dayanır ve çatkı üyeleri arasındaki birleşme nokta- ları son bağlantıların elemanları ve yapıyı bir bütün olarak olumsuz yönde etkileyen deformasyon yaratmayacak ve sonuç olarak yapının, tasarım amacıyla, mafsal olarak birleştirilmiş olduğu varsayılabilecek yapılar için geçerlidir. Yöntem aşağıdaki varsayımları kabul eder: - Sadece desteklenen kirişler kullanılır. - Kirişlerin, kirişlerin veya kirişlerin tüm bağlantıları neredeyse esnektir ve uygun eksantriklikte uygulanan reaksiyon makasları için orantılıdır. - Sıkıştırma etkisi altındaki elemanlar uygun eksantrikliklerde uygulanan kuvvetlere maruz kalırlar. - Çekme kuvveti altındaki elemanlar bölümün net alanı üzerinden uygulanan uzunlamasına kuvvetlere maruz kalmakta olduğu kabulü ile tasarlanır. - Eksen doğrultusunda normal düzlem oluşturan kısımlar büküldükten sonra hala düzlem oluştururlar. Çeliğin çekme - basma gerinim ilişkisi doğrusaldır. Bu varsayımlar aslında Basit Tasarım Yöntemi başarılı uygulanması için takip edilmelidir. Plastik TasarımMetodu: Plastik Tasarım Yöntemi 1935 yılında geliştiği gibi yeni geliştirilen bir tasarım yönte- midir, ancak bugün bile bu yöntemi kullanıldığında da birçok zorluk ve sorun vardır ve mühendisler bunu çözmeye çalışmaktadır. Malzemenin yapısal kullanışlılığının nihai yüke kadar sınırlı olmasının dezavantajı söz konusudur. Bu yöntem, statik olarak belirsiz çerçeve yapılarının analizi ve tasarımında ana uygulamadır. Bu basit tasarım yöntemi, yarı-sert yöntem ve tam katı tasarım yöntemi ile karşılaştırıldığında tasarım en ekono- mik yöntemdir. Yapı, çeliğin ağırlığı açısından çarpıcı bir ekonomi sağlar. E2.2.3 Birim Stres Miktarı İzin verilen stres değeri yerel standartlara göre hesaplanır, temel üzerinde kabul edilir basınç değeri 8.0 N/mm 2 ’dan büyük olmamalıdır.