Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı

Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı 29 2.9.1. Basınçlı Hava ve Vakum İşletme Şartları ve Tesisat Sistemleri Tanımı İşletme Koşulları Bu yayın, 0,8 MPa ve altı işletme basıncına kadar basınçlı hava sistemlerinde kullanılan boru tesisatını kapsar. Endüstriyel binalarda genellikle el aletleri 0,2-0,3 MPa arası çalışır, plastik kaplar 0,3-0,4 MPa arası basınçla kalıpta şişirilir. Hijyenik malzeme üretimlerinde hijyenik basınçlı hava, sağlık sektöründe ise hem steril hem de yağsız hava ihtiyacı olur. Basınçlı hava kullanıldığı sektörün niteliğine bağlı olmak kaydı ile yağlı veya yağsız, normal hava, steril hava, nemli ve kuru hava gerekli debi miktarına göre tesisat için ihtiyaç duyulan boru cinsini ve kullanılacak tesisat ve bağlantı elemanlarını tarif eder. Tesisat devresi içerisinde bulunan havanın nem yoğuşması tahliye edebilmek için borular sistematik olarak be- lirli aralıklar ile kademelendirilerek en alt noktalarda drenajlar yapılır. Ayrıca kullanıcı ekipmanına su gitmesini engellemek için de boru üst kodundan bağlantı hattı yapılır. Vakum tesisatı ise negatif basınç altında çeşitli endüstri tesislerinde malzeme taşıma, nem kurutma, amaçlı kullanılmakta ticari binalarda ise esas olarak toz toplamak veya sıvıları boşaltmak amacı ile kullanılır. Genelde borular contalı (O-ring), kelepçeli ve yapıştırma muflu birleştirilir. Flanş kullanımı beraberinde (O-ring) kullanı- mını zorunlu kılar. Dolayısı ile yüksek vakum değerlerindekilerin dışındaki tesisatta sınırlı kullanımı mevcuttur. Sistem Tanımları Bu kısım, ticari binalar ve küçük endüstriyel tesislerde kurulu basınçlı (<862 kPa) hava sistemleri boru tesisatını kapsar. Basınçlı hava sistemleri, doğrudan basınçlı hava kompresörleri üzerinden hava soğutucu ve sonrasında hava tanklarına gönderilir. Genelde ring boru devresi yüksek debili sistemlerde basınçlı kaplar standardı gereği işletme basıncına bağlı olarak, dişli, flanş, kaynaklı ve diğer boru cinsleri için farklı bağlantı elemanları ile kullanılır. Otomasyon için kullanılan basınçlı hava (<207 kPa) devreleri gerek düşük basınç değeri gerekse ihtiyaç debisi nedeniyle küçük çaplarda borular dişli, yüksüklü, sıkıştırmalı veya kelepçeli bağlantı elemanları ile kullanılır. Yüksek kapasiteli basınçlı hava debisi gerektiren işletmelerde dur-kalk süreci ve talep dalgalanmalarını yönetmek için endüstriyel amaçlı olarak kullanıldığında flanş ve sonradan galvaniz kaplanmış dikişsiz siyah çelik borular ile kullanılır. Orta ve yüksek basınçlı hava sistemler (1 MPa ve üzeri) genelde pet şişe üretimi (5 MPa), yüksek basınç gerektiren işlemler için ayrı kurallar zinciri ile farklı malzemeler kullanılarak tesisat yapılır. Bu kitap bu kısmı kapsamaz. Hijyenik steril basınçlı hava tesisatı ise genelde AISI 316 paslanmaz çelik malzeme ve flanş, yüksüklü, soketli ve kaynaklı kullanılır. Hastane ve medikal amaçlar için basınçlı hava ve vakum tesisatı işletme basınçları: Tablo: 2.9.1 Medikal Basınçlı Hava ve Vakum Tesisat Basınç Değerleri Tıbbi Basınçlı Hava Dişçi Basınçlı Hava Diş Laboratuvar B. Hava Tıbbi Laboratuvar B. Hava Ekipman Basınçlı Hava Proses Havası MA DA LA LA IA PA 345–380 kPa (50–55 psig) 620–655 kPa (90–95 psig) 210–245 kPa (30–35 psig) 345–380 kPa (50–55 psig) 1100–1275 kPa (160–185 psig) 830–865 kPa (120–125 psig) Vakum tesisatı Tıbbi Ameliyat Vakum Diş Ameliyat Vakum Dişçi Ağız Boşaltma Yüksek Debili Laboratuvar Toz Tahliye Anestezi Gaz Atık Tahliye MV DSV OE LDE WAGD 51–65 kPa (15–19 in-Hg) 51–65 kPa (15–19 in-Hg) 21–27 kPa ( 6–8 in-Hg) 10 kPa ( 3 in-Hg) 21 kPa ( 6 in-Hg)b c