Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı

Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı 89 KISIM 6. ALÜMİNYUM BORU DEVRE ELEMANLARI ve MONTAJI Gelişen sanayi, teknoloji ve ihtiyaç ile boru çeşidi ve kullanım alanları ciddi oranda artış göstermiştir. Endüstri- de basınçlı hava, vakum, azot, helyum, argon ve endüstriyel yağ üretim ile uçak yakıtı üretimi gibi işletmelerin ihtiyaç duyduğu sistemlerde alüminyum ve alüminyum alaşımlı borular giderek artan seviyede kullanılmaktadır. Alüminyum borular özellikle boru içerisinde sürtünme kayıplarının düşüklüğü, uzun çalışma ömrü, paslanmaması, düşük basınçlı (0,7 MPa), düşük sıcaklık (80 °C) dayanımı ve elektron yapısından dolayı iyi bir iletken olması ve mıknatıslanmama özelliği ile öne çıktığı durumlarda kullanılması tercih edilmektedir. Dişli montajın sınırlı olması ve bağlantı elemanlarının yerli üretiminin geniş yelpazede olmamasından dolayı Türkiye’de sadece özel konular dışında kullanılmamaktadır. 6.1. BORU TESİSATI MALZEMELERİ Çalışma basıncına, sıcaklığa, boru boyutuna, birleştirme presli bağlantı yöntemine ve servis tipine uygun boru tipinin ve kalitesinin kullanılması önemlidir. İzin verilen maksimum tasarım basıncı, sıcaklıklar ve borular için gerilmeler Ek-1’de verilen hesap değerleri içerisinde belirtilen sınırlar içinde olmalıdır. 6.1.1. Boru Sertlik Dereceleri ve Tipler Alüminyum ve alüminyum alaşımlı borular, dikişsiz ve AA ANSI H35.2M standart ölçülerde 6061, 5052, 3003, 1060 alaşımları yumuşatılmış (temper) 5S, 10S, 40S, 80S et kalınlıklarında ASTM B241/B241M uygun olarak üretilir. ASME B1.20.2M ASME B1.20.1’ye göre dişli boru ucu veya standard uçlu veya ASTM B345/B345M standart ölçülerinde ve ASME B1.20.2 MASME B1.20.1 ASME B1.20.2M standartlarına göre dişli, yivli, kaynak ağızlı ve standart uçlu borulardır. Alüminyum ve alüminyum alaşımlı çekme borular dikişsiz ve ASTM B210/B210M standart ölçülerde 6061 veya yumuşatılmış T6 (temper) nominal boru çap ve ölçülerinde boru et kalınlıkları tablosuna göre üretilir. Resim 6.1 Alüminyum Boru Resim 6.2 Alüminyum Boru Kelepçeli Bağlantı 6.1.2. Kaplama Alüminyum borular genel olarak kullanıldığı yerlere bağlı olarak çıplak, boyalı veya boru dışı plastik kaplamalı olarak sunulmaktadır. Özel ihtiyaçlara bağlı olarak müşteri talebine göre alternatif bir kaplama istenmesi durumunda da temin edilebilir. Borular imalatçı tavsiyelerine uygun olarak dikkatle yatay veya dikey taşınmalı ve depolanmalıdır. Ayrıca bu boru tiplerinin kullanımında hata olmaması için temin edilirken ve kullanılırken ayrı nitelikte malzemeli olan borular