Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı

94 Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı Resim 6.4 Alüminyum Boru Kaynaklı Bağlantı Elemanları Standart Dirsekler Standart dirsekler için boru çapı 65 mm ve üstü çaplar ile çap 155 mm’ye kadar ve 50 mm altı için kullanılabilen, çekme dirseklerin yerleştirilemediği yerlerde, uzun yarıçaplı dirsekler, merkez hattı yarıçapı 1½D kullanılmalıdır. Daha önce müşteri ile kararlaştırılmadıkça kısa yarıçaplı dirsekler (yarıçap 1D) kullanılmamalıdır. Bağlantı parçaları, boru ile aynı kalite ve ağırlıkta olmalıdır. Bağlantı elemanlarının duvar kalınlığı, HVCA TR / 5 uygulama kuralında belirtilen toleranslar dâhilinde olması koşuluyla borudan biraz daha büyük olabilir. Kesme ucu kapalı veya bölümlenmiş dirsekler, yukarıda belirtilen bağlantı parçalarının geçerli olduğu veya uy- gulanamadığı kaçınılmaz durumlar dışında kullanılmayacaktır. Kol Ayrımı (Branşman TE) Kol Ayrımları takviye plakası üzerinde veldolet, sokolet yapılarak büyük çaplı ana boruya küçük çaplı boru kay- naklanabilir. Birbirine eşit çaplı etli borularda ise kaynaklı takviyelere izin verilmesine rağmen hiçbir bağlantı parçası gerek duyulmadan iki boru birbirine alıştırıldıktan sonra köşe kaynağı yapılabilir. Kaynak aralık ve takviye plakası ile ilgili HVCA TR / 5 Uygulama Kuralları’na dikkat edilir. Redüksiyonlar Redüksiyon parçaları kullanılabilir. Alternatif olarak iki boru ebadını aşmayan küçültmeler için daha büyük boru aşağı doğru kıvrılabilir. Boru eksenleri dirseklerde olduğu gibi eşleştirilecektir. Redüksiyonlar, havalandırma veya tahliye gereksinimlerine uyacak şekilde uygun yönlendirmeye sahip eş merkezli veya eksantrik olmalıdır. Açık Boru Ağızları 15 mm ve altındaki ebatlar kaynak başlığı ile kapatılabilir. Boru çapı 20 mm ila 50 mm borulara, 6 mm kalınlığında bir disk kaynak yapılarak veya flanş ile boş uçlar kapatılabilir. 0,35 MPa basıncı aşan çalışma basınçları için disk kullanılmamalıdır. Çap 65 mm veya daha büyük ölçüler için flanş kullanılmalıdır. 6.7. SIKIŞTIRMA BAĞLANTI ELEMANI VE MONTAJ CİHAZI 6.7.1. Sıkıştırma Metodu Özellikle basınçlı hava hatları için sıkıştırma bağlantı metodu (push-to-connect) alüminyum boru sistemlerinde yo- ğunlukla tercih edilmektedir. Alüminyum hafiftir, Sch 40 veya 80 boru ile karşılaştırıldığında kullanımı kolay hale gelir ve temiz hava uygulamaları için tavsiye edilir. Basınçlı hava üretiminin yüksek maliyeti göz önüne alındığında, sistemin ömrü boyunca sızıntıları ortadan kaldırarak enerji tasarrufu sağlaması, basınçlı hava alüminyum boru sıkıştırma tekniği ile kullanımının önemli bir yararıdır. Bu tip boruların kurulumu için nitelikli işçilik gerekmez.