Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı

96 Tesisat Boru ve Bağlantı Elemanları El Kitabı 6.9. BORU DESTEKLERİ VE AKSESUARLARI Standart veya özel yapılmış olsun, taşıyıcı üzerinde sabit ve kayar mesnetler boruya ve uygulama açısından monte edildikleri yapıya uyumlu ve malzeme açısından da uygun olacaktır. Alüminyum ve alaşımlı alüminyum borular geleneksel çelik, galvaniz boru askıları kullanılarak sabitlenemez. Doğru sabitleme sistemleri alüminyum, galvaniz ve alaşımlı çelik PTFE kloropren lastik destekli sabit veya kayar geçer sistemler ile yapılmaktadır. Genleşme ve büzülmeye bağlı sabitlemeler üzerindeki hareket ve indüklenen yükler daha büyük olacaktır. 6.10. BORULARDA ISIL (TERMAL) UZAMA VE KISALMA Boru hattının genişlemesine yönelik alınacak tedbirler, boru hattı gerilmelerini sınırlamak, boruların hareketini kontrol etmek ve ekipmana ve binaya uygulanan kuvvetlerin aşırı olmamasını sağlamak için yeterli olacaktır. TABLO 6.5 Alüminyum Boru Isıl Uzama-Kısalma ΔT Ф20 mm/ ³/₄" Ф25 mm/ 1" Фmm/ 1¹/₂" Фmm/ 2" Фmm/ 2¹/₂" Фmm/ 3" Фmm/ 4" Фmm/ 6" 5 °C 211 m 168 m 187 m 150 m 119 m 94 m 75 m 47 m 10 °C 159 m 127 m 141 m 113 m 90 m 71 m 57 m 36 m 20 °C 107 m 85 m 95 m 76 m 60 m 47 m 38 m 24 m 30 °C 80 m 64 m 71 m 57 m 45 m 36 m 29 m 18 m 40 °C 64 m 52 m 57 m 45 m 36 m 29 m 23 m 14 m 6.10.1. Doğal Esneklik Boru hattı genleşme gerilmelerini kontrol etmek için esneklik tercihen yön değişiklikleri (Omega yapımı ve köşe dönüşü) veya fabrikasyon boru parçaları ile sağlanmalıdır. Mümkün olan yerlerde, genleşme döngüleri tek parça halinde olmalıdır. Bükülmelerdeki borunun toplam uzun- luğu bunu engelleyecek şekilde ise, merkeze mümkün olduğunca yakın olan uzun kollarda eklemler yapılmalıdır. Dirseklerin dönüş noktasında veya kısa kol ayrımlarında da hiçbir ekleme yapılmayacaktır. Konu ile ilgili detay hesaplamalar EK 1’de anlatılmıştır. 6.10.2. Genleşme Parçaları Genleşme parçaları yalnızca doğal boru hattı esnekliğinin mümkün olmadığı durumlarda tedarikçinin talimatlarına tam olarak uygun şekilde kullanılmalı ve kurulmalıdır. Bu talimatlar, bina yapısı tarafından uygulanacak yükler hakkında bilgi de dâhil olmak üzere gerekli kılavuzların ve ankrajların tasarımını ve kurulumlarını kapsamalıdır. Elastomerik bileşenlere (lastik körükler gibi) dayalı genişletme cihazları ısıtma sistemi için uygun değildir. Buna uygun tasarlanmış paslanmaz çelik genleşme parçaları kullanılmalıdır. 6.10.3. Boru Sabitleme Elemanları (Sabit Noktalar) Genleşme düzenlemelerinden kaynaklanan maksimum yükleri taşıyabilen Alüminyum boru ankrajları sağla- nacaktır. Ankrajların ve kılavuzların yapıya veya diğer tabana bağlanmasıyla yüklenen yüklerin yeri için bina yapımcısı ile anlaşma sağlanacaktır.