Page 58 - MTMD E-Dergi 07

II. BÖLÜM - Türkiye Ekonomisi ve İnşaat Sektörü
Türk Lirası 2018 Yılında Yüzde 36,3 Değer Kaybetti
politik gerginlikler etkili olmaya başlamıştır. ABD ile yaşanan
2016 yılında yaşanan olayların ardından yatırım yapılabilir
gerginlik Ağustos ayında Türk Lirası’nda hızlı bir değer kaybı
kredi notunun kaybedilmesi ve ekonomiye ilişkin artan risk-
sürecine yol açmıştır. Türk Lirası sepet kur Ağustos ayında
ler nedeniyle Türk Lirası değer kaybetmeye başlamıştı. Kasım
7,36 ile en yüksek seviyesine çıkmıştır. Daha sonra merkez
ayında ise ABD’deki başkanlık seçimleri ardından doların son
bankasının faizleri artırması, alınan diğer önlemler ve ABD ile
yirmi yılın en değerli seviyesine ulaşması sonucu Türk Lira-
yaşanan gerginliğin azalması sonucu sepet kur gerilemiş ve
sı’nda değer kaybı hızlanmıştı. 2017 yılının ilk yarısında ise
yıl sonunda 5,76 seviyesinden kapanmıştır.
doların kademeli olarak zayıflaması, dünya ekonomisindeki
iyileşme ve risk iştahının artması sonucu Türk Lirası 2016 yılı
kayıplarının bir bölümünü telafi etmiş ve daha istikrarlı bir
Ekonomik Güven 2009 Sonrası En Düşük Seviyesine
seyir izlemişti. Bu seyir Ağustos ayı sonuna kadar sürmüştü.
Geriledi
Ekonomide enflasyon ve cari açığın bozulmaya başlaması,
Ekonomide yılın ikinci yarısında yaşanan gelişmeler ekono-
Irak ve Suriye’de artan jeopolitik riskler, ABD ve AB ile ilişki-
mik güvende sert bir gerileme ortaya çıkarmıştır. Öncelikle
lerde yaşanan gerginlik, yurtdışında ortaya çıkan yargılamalar
sonucu Türk Lirası 2017 yılının son dört ayı içinde ise yine
dış politikada ve jeopolitik alanda yaşanan gerginlikler eko-
değer kaybetmişti.
nomide güven kaybına yol açmıştır. Ardından Türk Lirası’nda
hızlı değer kaybı ve ekonomideki yavaşama ile güven kaybı
Türk Lirası 2018 yılına da değer kaybı ile başlamıştır. Er-
da hızlanmıştır. Böylece ekonomik güven 2018 yılını 2009
ken seçim kararı alınması ile siyasi belirsizlikler artmış ve Türk
Lirası’nda değer kaybı ikinci çeyrekte ivme kazanmıştır. Se-
sonrası en düşük seviyede kapatmıştır.
çimler sonrası ise bu kez yeni sisteme geçiş belirsizliği ve dış
Grafik.23 Türk Lirası Sepet Kur

7,60
finans
7,10
6,60
6,10
5,60
5,10
4,60
4,10
3,60
3,10
Ekonomide yılın ikinci yarısında yaşanan gelişmeler ekonomik güvende sert bir gerileme ortaya çıkarmıştır. Öncelikle dış
2,60
politikada ve jeopolitik alanda yaşanan gerginlikler ekonomide güven kaybına yol açmıştır. Ardından Türk Lirası’nda hızlı
30.Nis
31.May
30.Ara
30.Oca
31.Mar
28.Şub
30.Kas
31.Eki
31.Mar
31.Oca
28.Şub
30.Eyl
30.Haz
31.May
30.Nis
31.Ağu
31.Tem
30.Haz
31.Eki
31.Tem
31.Ağu
30.Eyl
31.Ara
31.Ara
30.Kas
değer kaybı ve ekonomideki yavaşlama ile güven kaybı da hızlanmıştır. Böylece ekonomik güven 2018 yılını 2009 son-
rası en düşük seviyede kapatmıştır.

Kaynak: T.C. Merkez Bankası

Grafik.10 Ekonomik Güven Endeksi 2010=100
Grafik.24 Ekonomik Güven Endeksi 2010=100

110,0
105,0
100,0
95,0
90,0
85,0
80,0
75,0
70,0
2015 12 2016 12 2017 12 2018 12
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu

Ekonomik güven endeksi, sanırım en çok biz mekanik müteahhitlerin durumunu yansıtıyor. Biz müteahhitler

her proje için banka teminat mektubu vermek zorunda bırakılan tarafız, bu koşullarda kime, nasıl güvenip 39

banka teminat mektubu vereceğiz bilemiyorum. Orta dönemde bu konu çok sürdürülebilir görünmüyor.

ÖZET
Ekonomi, siyasetle içli dışlı bir konudur. Ekonomide neden – sonuç ilişkisinin karıştırılması kısa dönemde
siyaseten iyi sonuçlar verir gibi görünse de orta – uzun dönemde ekonomide ciddi hasarlara yol açabilir.
10 yıl, toplam 12 trilyon dolarlık mali kurtarma paketleri, sert bir resesyon, ardından uzun durgunluk döne-
minden sonra, 2019 ve sonrasındaki faizlerin düşürülmesi sonucu, dünya ekonomisindeki parasal genişleme
ve gelişmekte olan piyasalar içinde ekonomileri göreli olarak daha dengeli konumda olanların, yabancı
yatırımcılar açısından yeniden çekici bir konuma yükseleceklerini düşünüyorum.
O nedenle ortaya çıkan bu yeni fırsatı kullanarak gerek siyasal yönetim sistemi ve gerekse ekonomi politi-
kası üzerinde yeniden düşünmekte ve düzeltici adımlar atmakta yarar var.

58 E-DERGİ • SAYI 7